Yonga Setleri ve Veri Yolları

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş dersimden edindiğim Yonga Setleri ve Veri Yollarına dair bilgileri buraya aktaracağım. Bu bölümde; yonga setleri nelerdir? veri yolları nedir ve veri yolları tipleri nelerdir? gibi bilgiler edineceksin.

Yonga Setleri

Yonga setlerini, trafiği denetleyen polisler olarak düşünebilirsin. Yani anakart üzerinde iletişimin denetimini sağlayan, gerektiği yerlerde kesmeler yapan chipsetlere yonga seti deniliyor.

Anakart üzerinde bir çok yonga seti bulunur lakin 2 ana yonga seti mevcuttur. Bunlar Kuzey Yonga Seti ve Güney Yonga Setleridir. Hemen sana görevlerinden bahsedeyim.

Kuzey Yonga Seti

Kuzey yonga seti, adından da anlaşılabileceği gibi anakartın üst kısımlarında bulunur ve işlemci, grafik kartı, belleklerden sorumlu setlerdir.

Güney Yonga Seti

Güney yonga seti, adından da anlaşılabileceği gibi anakartın alt kısımlarında bulunur ve internet, güç yönetimi, ses yönetiminden sorumludur.

Veri Yolları

Anakart üzerinde veri iletişiminin sağlandığı yollardır. ISA, PCI, AGP, PCI-e standart veri yollarından bazılarıdır.

PCI Veri Yolu (Peripheral Component Interconnet)

Bu veri yolu 1993 yıllarında geliştirilmiştir ve 64 bit (8 byte) bant genişliğine sahiptir. Bu tarihlerde ayrı ayrı takılan ekran kartı, internet kartı, ses kartı, tv kartı gibi kartlar bu veri yolunun slotlarına takılırdı. Tahmin ettiğin üzere bu veri yolunda bu yöntemle bir çok slot oluşturuluyordu. Daha sonraları artık bu kartlar on board yani ana karta tümleşik şekilde gelmeye başladı ve slotlara gerek kalmadı. PCI veri yolu, 32 bit ve 33 veya 66 MHz hızı ile çalışıyorlar. Kapasitesi ise 130 MB/sn civarlarındadır.

ISA Veri Yolu (Industry Standart Architecture)

Türkçe adı, Standart Endüstri Mimarisidir. Bu mimari çok eski bir mimaridir. 8 ile 16 bit veri yoluna sahip olan bu veri yolu tipi, yaklaşık 8.33 MHz frekansındadır.

AGP Veri Yolu (Accelerated Graphics Port)

İvmelendirilmiş grafik portudur. Bu veri yolları sadece grafik kartlarında kullanılırlar. 42 bit bant genişliğine ve 544 MHz frekansına sahiptirler. Ayrıca bu veri yolu tipi özel bir sinyalleşme yöntemi ile tam tamına 2.4 veya 8 kat hıza çıkabilirler.

PCI-e Veri Yolu

PCI Express olarak tanımlanır. Bu da bir grafik kartı veri yoludur. AGP’den üstündür çünkü belleği verimli kullanır ve AGP veri yolundan daha hızlıdır. PCI-e 1.1 ve PCI-e 2.0 olmak üzere 2 farklı modeli mevcuttur.

PCI-x Veri Yolu

Bu veri yolu yüksek teknolojili makinelerde kullanılır. Örneğin sunucular buna örenktir. Hızları oldukça yüksektir.